SağlıkRahatsızlıklar

Uyku Apnesi Nedir ve Neden Olur? Belirtileri ve Doğal Tedavisi Nelerdir?

Uyku apnesi, nefes alma sırasında kontrol edilemeyen duraklamalar, uyku sırasında sığ nefes alma ve aniden uyanma gibi nedenlerle uyku kalitesini oldukça etkileyen bir hastalıktır.

Uyku apnesi olan kişiler gece boyunca, saatte yaklaşık 30 kez nefes alamama sonucu uyanırlar ve çoğu zaman bunun farkına bile varmazlar.

Bu durum, sadece ağır horlamanın ötesinde endişe de vericidir. Uyku apnesi ciddi tıbbi bir teşhisdir, yaşamı tehdit edicidir ve çeşitli olumsuz belirtilere ve yaşam kalitesinin düşmesine neden olur.

Normal solunumda ki kırılmalar beyne ve vücudun başka yerlerine daha az oksijen ulaşmasına neden olur, bu da uyku apnesi olan kişilerin tıkanmasına ve uyanıp nefes alma isteğini tetikler .

ilgili yazı: Uykusuzluk (İnsomnia) Belirtileri ve Nedenleri: Uykusuzluk Nasıl Giderilir?

Uyku Apnesi belirtileri

  • Zayıf solunum işlemi
  • Yüksek horlama
  • Boğulma sesleri
  • Zayıf uyku
  • Gün içerisinde yorgunluk
  • Endişe duyguları

Yetersiz uyku hayatınızdan yıllar alabilir. Uyku apnesinin uzun vadeli komplikasyonları aşağıdaki verilmiştir (1)

Uyku Apnesinin uzun vadeli komplikasyonları

  • Kalp hastalığı
  • Felç
  • Diyabet
  • Obezite
  • Depresyon
  • Hafıza sorunları
  • Virüsler
  • Cinsel işlev bozukluğu

Uyku bozuklukları, araba kazaları, kötü iş performansı, başarısız eğitim, genel soğuk algınlığı ve grip gibi durumların riskini arttırır.

Uyku apnesi maske

Birçok kişi semptomları kontrol altına almak için solunum maskesi kullanır, ancak boğaz kaslarının iltihaplanması dahil uyku apnesiyle ilişkili temel problemleri durduramaz.

Fakat kilo vermek, iltihabı azaltmak, beslenmenizi düzenlemek ve düzenli egzersiz yapmak gibi yaşam tarzı değişiklikleri yaparak tedavi edilebilir ve önlenebilir.


Uyku Apnesinin Teşhisi

Uyku apnesinin olup olmadığını onaylamak için polisomnogram denilen bir uyku çalışma testi yapılması gerekir. Polisomnogram testi, uyurken fiziksel aktivitelerinizi kaydeden ve ileten çoklu testlerden oluşur.

Elektrik sinyallerini kaydetmek için yüzey elektrotları yüzünüze ve kafa derinize yerleştirilir, göğsünüzün ve karnınızın etrafına yerleştirilen kayışlar nefes almanızı kaydeder.

Uyku apnesi Polisomnogram

Kanınızdaki oksijen miktarını kaydetmek ve ölçmek için parmağınıza bir oksimetre sondası yerleştirilir. Sağlık pratisyeni daha sonra uyku apnesi veya başka bir bozukluk olup olmadığını belirlemek için kayıtları analiz eder. Polisomnogram, uyku merkezi laboratuarında, hastanede veya evde yapılabilir. (2)

Tipik olarak, uyku apnesinde etkili bir bakım sağlamak için uyku uzmanlarına ihtiyaç vardır. 2018 tarihli bir çalışma, uyku uzmanlarının obstrüktif uyku apnesini yönetebildiğini, tanımlayabildiğini, bu durum için eşit derecede yeterli ve etkili bakım sağlayabileceği gösterilmiştir.

Araştırmacılar, beş randomize denemeden ve yedi gözlem çalışmasından elde edilen bilgileri topladılar ve uyku apnesinin tanısal testlerinin, ciddiyet sınıflandırmasının hem uzmanlar hem de uzman olmayan kişiler için doğru olduğunu buldular. (3)


Uyku Apnesi Doğal Tedaviler

  • Sağlıklı Kilo Kontrolü
  • Lif Bakımından Zengin Besinler Tüketin
  • Sağlıklı Yağlar ve Protein Tüketin
  • Adaptojen Bitkilerin Kullanımı
  • Düzenli Egzersiz Yapın
  • Daha Fazla Hareket Edin ve Günlük Rutininizi Değiştirin
  • Kilo Kaybı İçin Esansiyel/Uçucu Yağları Kullanmayı Deneyin
  • Aşırı Alkol, Sigara ve Sakinleştirici Kullanımından Kaçının
  • Asit Reflü, Tıkanıklık ve Öksürük Tedavisi
  • Yatak Odanızı Nemlendirin
  • Uyku Pozisyonunuzu Ayarlayın
  • Geçici Olarak Horlama veya Uyku Cihazı Kullanma

Sağlıklı Kilo Kontrolü

Uyku apnesi obezite

Kilo almanın uyku apnesi riskini arttırmasının nedenlerinden biri, kilo alımı boğaz kasları ve nefes alma kabiliyetini etkiler.

Ne kadar kilolu olursanız, üst solunum yolu etrafındaki yağ birikintileri artarak, normal nefes almayı engelleyeceğinden uyku rahatsızlıkları olasılığı da artar. Bazı uzmanlar, yaka ve boyun çevrenizin ölçülmesini önerir. Boyun çevresi 17 inç (43 cm) olan bir erkek veya 15 inç (38 cm) olan bir kadınsanız, uyku apnesi için daha yüksek risk altında olabilirsiniz.

Uyku eksikliği daha çok kilo almanıza sebep olabilir. Obezite sadece uyku apnesi riskini arttırmakla kalmaz, uyku apnesi de obezitenin neden olduğu hastalıkların çoğuna katkıda bulunur.

Araştırmalar uyku apnesinin çoklu organları ve sistemleri olumsuz yönde etkilediğini ve kardiyovasküler hastalık, insülin direnci, sistemik inflamasyon, viseral yağ birikimi ve dislipidemi ile ilişkili olduğunu göstermektedir. (4)

Aşırı kilolu veya obezseniz, ilk hedefiniz vücut ağırlığınızın yaklaşık %10’nunu kaybetmek olmalı. Bu verilen kilo miktarının semptomlarını azaltmaya yardımcı olduğu bilinir, çünkü kilo vermeniz, uyurken solunum yollarınızın çökmesini önlemeye ve boğaz kasları çevresindeki iltihaplanmayı azaltmaya yardımcı olur. (5) İdeal kilonuza gelmeniz ve kilonuzu korumanın bazı yolları:

Lif Bakımından Zengin Besinler Tüketin

En iyi gıda lifi kaynaklarından bazıları arasında taze sebzeler, meyveler, kuru yemişler, tohumlar, filizlenmiş hububat veya baklagiller ve işlenmemiş tahıllar (Tam tahıllar) bulunur. Günde en az 25-30 gram tüketmeyi hedefleyin.

Sağlıklı Yağlar ve Protein Tüketin

Hindistan cevizi yağı, doğal yağ yakıcı olmasının yanında, bağırsak sağlığını iyileştirmek gibi birçok faydası vardır. İştahınızı kontrol altına alabilen sağlıklı yağlar arasında zeytinyağı, avokado yağı, doğal ot ile beslenen sığır eti yağı, kuru yemiş ve tohum yağları bulunur.

Proteinli yiyecekler ise, kas gelişiminde tatmin edici ve gereklidir. Düzenli olarak öğünlerinize serbest dolaşan tavuk yumurtaları ve avlanmış balıklar gibi proteinler ekleyin.

Adaptojen Bitkilerin Kullanımı

Maca, ginseng ve rhodiola gibi adaptojen bitkiler kilo vermeyi zorlaştıracak sağlık koşullarını kontrol etmeye yardımcı olabilir (yüksek stres, tiroid sorunları, sızdıran bağırsak sendromu, adrenal yorgunluk, hücresel toksisite ve kandida mantarı gibi).

(Adaptojen: Vücut üzerinde “dengeleyici” etki yarattığı genel olarak kabul edilen sağlıklı ürünler)

Düzenli Egzersiz Yapın

Egzersiz sağlıklı uyku düzeni için iyi bir reçetedir. Hormonları düzenler, kas gelişimini destekler, kalori yakar ve burun tıkanıklığının açılmasını sağlar. Haftanın çoğu günü en az 30 dakika orta dereceli egzersiz yapmalısınız.

Daha Fazla Hareket Edin ve Günlük Rutininizi Değiştirin

Gün boyunca daha fazla hareket edin. Yoga, pilates gibi grup dersleri alabilir, ağırlık antremanları yapabilir veya diğer yüksek yoğunluklu antrenmanları (HIIT) deneyebilirsiniz.

Kilo Kaybı İçin Esansiyel/Uçucu Yağları Kullanmayı Deneyin

Greyfurt, tarçın ve zencefil yağı gibi doğal yağlar iştahınızı, hormonlarınızı ve sindirim semptomlarını kontrol etmenize yardımcı olabilir.

Aşırı Alkol, Sigara ve Sakinleştirici Kullanımından Kaçının

Uyku apnesi sigara

Alkolün uyku kalitesini etkilerr, ayrıca solunumu kontrol altına almak için gereken uvula ve damak dahil olmak üzere boğaz kaslarını gevşetir.

Tezgah üstü uyku ilaçları, sakinleştiriciler ve reçeteli sakinleştiriciler de aynı etkiyi yaratabilir. Bu daha da kötüleşen horlamaya ve diğer semptomların oluşmasına yol açabilir.

Hem sigara hem de alkol, solunum yollarında iltihaplanma ve sıvı tutulmasına katkıda bulunur ve bu da normal uyku düzenini bozar.

Sigara içen insanların hiç sigara içmemiş insanlardan üç kat daha fazla obstrüktif uyku apnesi olma olasılığı vardır. (6) Sigarayı bırakmaya çalışın, eğer bırakmakta zorlanıyorsanız uyumadan en az 3 saat önce sigara içmeyin.

Asit Reflü, Tıkanıklık ve Öksürük Tedavisi

Günümüzde birçok kişi uyku sorunu ve ağır nefes darlığı çekiyor. Burun tıkanıklığı nefes almada zorluğa neden olur.

Reflü, tıkanıklık ve öksürük üst solunum yollarınızı tahriş edebilir ve horlamayı arttırabilir. Bu sorunlardan birine sahipseniz tedavi yöntemlerine bakın ve beslenmenizi size uygun gıdalarla değiştirin.

Yatak Odanızı Nemlendirin

Uyku apnesi difüzör

Yatak odalarını buhar makinesi veya hava difüzörü ile nemlendiren hastalar daha az horladığını, daha az nefes tıkanıklığı yaşadıklarını ve daha net, temiz nefes aldıklarını bildirmektedir.

Nem makinesi, sinüslerinizde daha fazla hava dolaşmasına yardımcı olur. Hava yollarınızı doğal olarak açmak, tıkanmış burun ve boğazı rahatlatmak için uyumadan önce okaliptüs yağı gibi ferahlatıcı uçucu yağları göğsünüze sürmeyi de deneyebilirsiniz.

Uyku Pozisyonunuzu Ayarlayın

Uyurken kafanızı yüksekte tutmak horlamayı azaltmaya yardımcı olabilir. Ayrıca, horlama ve semptomları daha da kötüleştirdiği, dilinize arkaya doğru basınç yaptığı için sırt üstü yatmaktan kaçınmalısınız.

Maryland Üniversitesi Tıp Merkezi’ne göre, başınızı daha yüksekte tutan bir yastık kullanmak, uyku apnesi semptomlarını hafifletmek için en iyi uyku pozisyonlarından biridir. (7) İkinci bir seçenek ise, sırtınızın değil, karnınızın üzerine yatmaktır.

Geçici Olarak Horlama veya Uyku Cihazı Kullanma

Uyku apnesi semptomlarına neden olan sorunları kökten çözmek gereksede, ağzınıza yerleştirdiğiniz horlama koruma cihazı olarak adlandırılan pahalı, reçetesiz bir cihaz kullanarak geçici olarak horlamayı kontrol edebilirsiniz. Horlama cihazı, bükülebilirdir, cihaz ağzınıza yerleştirerek çalışır, böylece alt çenenizi hafifçe öne çıkarır ve solunum yollarınızı daha açık tutar.

Kronik horlama şikayeti olan insanlar, diş hekimi tarafından ağza yerleştirilen mandibular ilerletme cihazı gibi daha pahalı ve kalıcı cihazları kullanmayı tercih edebilirler.


Uyku Apnesi İstatistikleri

  • Her yıl bir çok insanı etkilemektedir.
  • Fazla kilolu yetişkinler arasında en yaygın olarak erkeklerde görülür. Ancak kadınları, normal kilolu insanları ve hatta çocukları bile etkileyebilir. (8)
  • Erkeklerde, kadınlardan iki kat daha fazla görülür. Ancak obez, menopoza girmiş, aşırı alkol ve sigara içen kadınların uyku apnesi riski artar. (9)
  • Ortalama her 100 orta yaşlı erkekten dördünde ve her 100 orta yaşlı kadının ikisinde semptomlara neden olan obstrüktif uyku apnesi olduğu tahmin edilmektedir. Araştırmalar uyku apnesinin çocukların yaklaşık %2’sinde ortaya çıktığını ve özellikle çok kilolu olmaları durumunda çok küçük çocuklarda bile görülebileceğini göstermektedir.
  • Ulusal Sağlık Enstitüsüne göre, uyku apnesi erişkinlerde aşırı gündüz uyuşukluğunun önde gelen nedenidir (10)
  • Uyku apnesiyle ilişkili solunumda duraklamalar, 10 saniye ile bir dakika sürebilir ve bir gece de bir çok kez meydana gelebilir.
  • Yale Üniversitesinde yapılan bir çalışmada, uyku apnesinin felç geçirme riskini iki katına çıktığı tespit edildi! Ayrıca kan basıncını, kan pıhtılaşması riskini ve diğer kardiyovasküler hastalıkları da artırabilir.
  • Obez olan kişilerin normal kilolu olanlara göre uyku apnesi geliştirme riskinin 4 kat daha fazla olduğu bulunmuştur.

Uyku Apnesi Belirtileri

Uyku Apnesi, beyne ve vücudun diğer bölümlerine oksijen tedarikinin azalmasına neden olur. Uyku kalitesi kötüdür ve bu da gündüz uyku haline ve sabahları netlik eksikliğine neden olur.

Uyku apnesi olan kişilerde en sık görülen semptom ve belirtiler aşağıdaki gibidir (11)

En Sık Görülen Uyku Apnesi Belirtileri

  • Yüksek sesle horlama.
  • Tam bir gece uykusundan sonra bile yorgun veya uyuşuk hissetmek. (gündüz aşırı uyku durumuna hipersomni denir)
  • Aniden uyanmak ve nefes alamıyormuş gibi hissetmek.
  • Solunum veya hava akışında duraklama (hypoapnea olarak adlandırılır) – nefeste duraklamalar saatte dört ile beş kereden fazla olur ve şiddetli durumlarda gece boyunca neredeyse her dakika gerçekleşebilir (12)
  • Uyurken anormal olarak nefes aldığınızı bildiren diğer insanlar.
  • Uyanırken nefes darlığı yaşamak
  • Gece terlemesi ve sık idrara çıkma
  • Ağız kuruluğu, boğaz ağrısı veya ağız kokusu ile uyanmak
  • Baş ağrısı
  • Uykuya dalma veya uykuda kalma gibi sorunlar da dahil olmak üzere uyku problemleriyle mücadele etmek.
  • Gündüz saatlerinde odaklanmada güçlük çeken, yetersiz hafıza ve beyin sisi (araba kullanmak veya günlük işler yapmakta zorlanma)
  • Uyku eksikliği nedeniyle normalden daha fazla huzursuz, endişeli ve depresif hissetme
  • Hormonal dengesizliklerin bir yan etkisi olarak daha düşük bağışıklık fonksiyonuna ve diğer hastalıklar için daha yüksek riske sahip olma.

Uyku Apnesi ve Horlama: Farkları Nelerdir?

Uyku Apnesi ve Horlama

Uyku apnesi olan herkes mutlaka horlamaz, ancak çoğu insan horlar.

Horlama yetişkinler arasında yaygındır, normal uykuyu kesintiye uğratan ve yaşam kalitenizi bozan genellikle zararlı, aşırı ve çok yüksek sesli horlama ciddi bir sorundur.

Uyku apnesi ile “normal horlama” arasındaki fark nedir?

Eşiniz veya uyurken sizi gözlemleyen biri, uyku alışkanlıklarınızla ilgili sizi bilgilendirmeye yardımcı olabilir. Ne kadar ve ne şiddetle horladığınızı, nefesinizin uyku esnasında kesilip kesilmediğini gözlemleyebilir.

Uyku apnesi ile mücadele ediyorsanız, horlama, sizi aniden uyandıran güçlü bir nefes alma şeklinde yada boğuluyormuş gibi çıkan sesler de dahil olmak üzere normal olmayan başka biçimlerde olabilir. Hiç kimse semptomları bildirmek için size yeterince yakın uymuyorsa, uyurken kendi solunum seslerinizi izlemek için bir kayıt cihazı kullanmayı deneyin.

Normal horlama, genellikle insanların uyku kalitesini bozmadığı için gün boyunca yorgun, dikkati dağılmış ve sinirli hissetmezler. Kronik yorgunluk uyku apnesi gibi uyku bozuklukları nedeniyle düşük uyku kalitesinin en büyük belirtilerinden biridir.

Konsantrasyonunuz, ruh haliniz, hafızanız, kilonuz, iştahınız, günlük işlerinizde ve kişiliğinizde bazı değişiklikler fark ederseniz, uyku apnesi sorunu yaşıyor olabilirsiniz. Uyku apnesi sorunu yaşadığınızı düşünüyorsanız bir uyku uzmanına başvurmalısınız.


Uyku Apnesi Neden Olur? ve Risk Faktörleri

  • Obezite veya fazla kilolu olmak (13)
  • Yaşlılık – uyku apnesi erişkinlerde daha çok görülür. 45 yaşından sonra risk artar.
  • Daralmış hava yolu veya tıkanıklığına sahip olmak – daralmış hava yolu, kronik tıkanıklık, genişlemiş bademcikler ve hastalıklar nedeniyle şişmiş adenoidler nedeniyle kalıtsal olabilir
  • Ailede uyku bozuklukları olması
  • Aşırı alkol ve sigara kullanımı
  • Sık sık uykuya yardımcı ilaçlar veya sakinleştiriciler almak
  • Kalp hastalığı, inme, otoimmün hastalıklar veya tiroid hastalıkları dahil tıbbi komplikasyon öyküsü olması.
  • Narkotik ağrı kesici ilaçları kullanma (opioid ilaçlar ve metadon dahil)

Farklı durumlar tarafından tetiklenen, ancak benzer semptomlara ve komplikasyonlara neden olabilen üç uyku apnesi tipi vardır. Obstrüktif ve merkezi uyku apnesi denilen en yaygın iki tipin semptomları benzerdir, bu da doktorların hangi tip hastalığa neden olduğunu belirlemesini zorlaştırır.

Obstrüktif Uyku Apnesi

Boğazdaki anormal gevşeme nedeniyle gelişen ve en yüksek horlamaya neden olan uyku apnesi türdür. Normalde boğaz kasları, ağız ve özofagusdan havanın geçmesine izin veren kısımlarını gevşetip sıkılaştırarak nefes almayı destekler.

Boğaz kasları, ağzınızdaki “yumuşak damak” dokular, bademcikler, boğazın yan duvarları ve dilin de dahil olduğu solunumdan sorumlu önemli vücut parçalarını kontrol eder. Boğaz kaslarının anormal gevşemesi uyku sırasında nefes darlığına neden olur, bu da oksijen kaynağını kesebilir ve nefes almanız için beyninizi tetikleyebilir.

Aynı zamanda, düşük nabız ve düşük kan basıncı gibi diğer sorunlara da neden olabilir. (14)

Merkezi Uyku Apnesi

Bu tip obstrüktif uyku apnesinden daha az yaygındır, ancak ikisi de ilişkilidir. Beyniniz, solunumu kontrol etmeye yardımcı olan kaslarınıza normal sinyaller göndermeyi durdurduğunda oluşur.

Bilinmeyen bir şekilde, merkezi uyku apnesi olan insanlar nefes almak için çaba göstermezler çünkü boğaz kasları uyurken kasılmayı bilmez, bu da onları nefes darlığına uğratır.

Kompleks Uyku Apnesi Sendromu

Bu tip, hem obstrüktif uyku apnesi hem de merkezi uyku apnesi aynı anda teşhis edilir.


Uyku Apnesine İlişkin Nihai Düşünceler

Nefes alma sırasında kontrol edilemeyen duraklamalar, uyku sırasında sığ nefes alma ve aniden uyanma gibi nedenlerle uyku kalitesini düşüren bir hastalıktır.

Her geçen yıl daha çok insanı etkilemektedir.

Uyku apnesi olan herkes mutlaka horlamaz, ancak çoğu insanda şiddetli horlama olur. Horlama uyku kalitesini bozan ciddi bir sorundur.

Uyku apnesi olan birçok kişi semptomları kontrol altına almak için solunum maskesi kullanır, ancak bu boğaz kaslarının iltihaplanması dahil uyku apnesiyle ilişkili temel problemleri durdurmaz. Neyse ki, kilo vermek, iltihaplanmayı azaltmak, beslenmenizi değiştirmek,düzenli bir egzersiz rutini ve yaşam tarzı değişiklikleri yaparak tedavi edilebilir ve önlenebilir.

Ayrıca, sağlıklı bir kilonuzu korumak istiyorsanız; aşırı alkol, sigara, uyuşturucu ve sakinleştirici ilaç kullanımından kaçının; asit reflü, tıkanıklığı, öksürüğü tedavi etmek, yatak odanızı nemlendirmek, uyku pozisyonunuzu düzenlemek ve uyku apnesi semptomlarını tedavi etmek için geçici olarak bir horlama koruması veya uyku cihazı kullanmak işinize yarayabilir.

İlgili Makaleler

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Başa dön tuşu