K Vitamini Nedir? K Vitamini Faydaları, Kaynakları ve Yan Etkileri

Mutlu ve Sağlıklı 24 Nisan 2019Son güncelleme: 24 Nisan 2019

K vitamini sağlık yararları arasında, sağlıklı kalp yapısının korunması, osteoporozun önlenmesi, adet ağrılarını hafifletme, kanser riskini azaltması, iç kanamalara karşı koruma, biliyer tıkanmanın önlenmesi ve fazla adet akışını azaltması sayılabilir.

Vitamin K, vücutta bağırsaklarda bulunan, yağda çözünebilen bir vitamindir. Bu vitaminin oynadığı en hayati rol, kanın pıhtılaşmasını kontrol etmek ve yaralanma sırasında kan kaybını önlemektir.

Aynı zamanda, sağlıklı kemiklerin oluşumu ve korunmasına yardımcı olan gıdalardan kalsiyum içeriğinin emilimine yardımcı olur.

K Vitamini Eksikliği

Plasenta K vitaminini çok iyi taşıyamadığından genellikle bebeklerde vitamin K eksikliği bulunur, bu nedenle K vitamini eksikliği kanaması (VKDB) gibi koşullar gelişebilir. (1)

K vitamini eksikliği kolayca osteoporoz veya ciddi bir kalp rahatsızlığına dönüşebilir.

K vitamini eksikliği, safra kesesi, böbrek ve karaciğer hastalıkları, kan seyrelten ilaç ve antibiyotik kullanımı, uzun süreli bilinçsiz diyet yapılması gibi durumlarda ortaya çıkar.

Bu durum, vücudun vitamini emememesinden kaynaklanır. Dolayısıyla eksikliği, yiyecek takviyesi ile giderilemez ve mutlaka bir hekime danışılmalıdır.

Aşırı adet kanaması, deride morarma, dişetlerinde kanama, kanlı idrar, homeroid, kemiklerde ağrı ve güçsüzlük Vitamin K eksikliği belirtileri arasında yer alır.

Yeni doğan bebeklerde görülen göbekte kanama Vitamin K eksikliğinden kaynaklanır.

K Vitamini Türleri Nelerdir?

2-metil-naftokinon türevleri içeren bir gruptan oluşur. Bu vitaminin kayda değer üç şekli, bağırsaklarda mevcut doğal bakterilerin oluşturduğu K1 Vitamini, K2 Vitamini ve K3 Vitaminleridir

K Vitamini Türleri

K1 Vitamini (fitoadion, phylloquinone, phytonadione)
K2 Vitamini (menaquinones)
K3 Vitamini (menadion)

K Vitamini Bakımından Zengin Gıdalar

Düzenli olarak koyu yeşil yapraklı sebzeler tüketiyorsanız (kale, ıspanak, brokoli…) büyük ihtimalle yeterli miktarda vitamin K alıyorsunuz demektir.

Çeşitli sağlık koşulları nedeniyle beslenmenizi vitamin K bakımından zenginleştirmek istiyorsanız aşağıda vitamin K içeren yiyeceklerin bir listesini bulabilirsiniz.

Ancak bu listede yer alan bazı yiyeceklerin herkes tarafından tüketilmesi uygun olmayabilir. Sizin sağlık koşullarınıza en uygun beslenme programı için bir uzmana danışabilirsiniz.

Fesleğen

1 yemek kaşığı (yaklaşık 4 gr) kurutulmuş ve öğütülmüş fesleğen 77.2 mcg vitamin K içerir ve bu miktar günlük K vitamini ihtiyacının neredeyse tamamını karşılar. Vitamin K desteği için yemeklerinizde ve salatalarınızda daha çok fesleğen kullanabilirsiniz.

ilgili yazı: Fesleğen (Feslikan) Bitkisinin Faydaları ve Nerelerde Kullanılır

Adaçayı

1 yemek çorba kaşığı kurutulmuş adaçayı günlük vitamin K ihtiyacının yaklaşık %45’ini karşılar.

Aynı zamanda demir, magnezyum, folat, A vitamini, B6 vitamini, bakır ve C vitamini bakımından oldukça iyi bir kaynaktır.

Kekik

Kekik kurutulmuş baharatlar arasında vitamin K bakımından en zengin baharattır. 1 çay kaşığı kekik günlük vitamin K ihtiyacının %20’sini karşılar.

ilgili yazı: Kekik: Dertlere Deva Bitki, Kekik Yağı ve Kekik Suyunun Faydaları

Ispanak

1 adet orta boy ıspanak yaprağı 48.3mcg vitamin K içerir ve bu miktar günlük ihtiyacının %60’ına denk gelmektedir. Yani 2 yaprak çiğ ıspanakla hazırlayacağınız salatadan günlük alınması önerilen K vitaminini fazlasıyla alabilirsiniz.

Karalahana

28 gram haşlanmış kara lahana yaprakları günlük vitamin K ihtiyacının yaklaşık 1.5 katı kadar vitamin K içerir. Karalahana aynı zamanda A vitamini, C vitamini, folat, kalsiyum, demir, manganez bakımından zengindir.

Taze Soğan

Salata ve çorbalarda sıkça kullanılan taze soğan tam bir vitamin K deposu. 100 gram (1 kase doğranmış) taze soğan günlük vitamin K ihtiyacının yaklaşık 2.5 katını karşılar.

Brüksel Lahanası

1 adet Brüksel lahanası 33.6 mcg vitamin K içerir ve günlük ihtiyacın %42’sini karşılar.

Brokoli

1 adet brokoli günlük vitamin K ihtiyacının yaklaşık %65’ini karşılar.

ilgili yazı: Brokoli Kansere Karşı

K Vitamini bulunan diğer besinler

Karalahana
Karahindiba (bitkinin gövde kısmında)
Hardal (bitkinin gövde kısmında)
Fasulye
Şalgam (bitkinin gövde kısmında)
Lahana
Maydanoz
Brüksel Lahanası
Ispanak
Marul
Brokoli
Çilek
Yumurta
Tavuk ciğeri
Balık
Maydanoz
Marul
Kuşkonmaz
Köri
Paprika
Pul biber
Salatalık turşusu
Kurutulmuş domates
Havuç
Kereviz
Soya fasulyesi
Kuru karanfil
Kaju
Böğürtlen
Yabanmersini
Dut
Ahududu
İncir
Armut

K Vitamini Sağlık Faydaları

Kan yeterince pıhtılanmazsa vücutta kanamalar meydana gelir. Kan kaybı, B12 ve demir eksikliğine sebep olur. B12 ve demir eksikliğinin sonuçları halsizlik, depresyon ve beyin fonksiyonları ile ilgili sorunlar yaşamaktır.

Dolaylı da olsa K vitamininin faydaları arasında halsizliği, depresyonu, beyin fonksiyonlarının gerilemesini engellemek yer alır.

K Vitamini Faydaları

Osteoporozu Önler
Kan Pıhtılaşmasını Azaltır
Kalp Sağlığını İyileştirir
Aşırı Adet Akışını Azaltır
Kanseri Önler
İç Kanamayı Önler
Bilişsel Sağlığı Geliştirir
Adet Ağrısını azaltır
Hamilelikte Bulantıyı Giderir
Bebeklerde Kanamayı Önler
Biliyer Obstrüksiyonu Önler
Bağışıklık Sistemini Korur
Kan Şekerini Düzenler

K Vitamini Osteoporozu Önler

Wisconsin-Green Bay Üniversitesi’nden Dr. Debra Pearson’a göre, K vitamini osteoporozun ve kemik mineral yoğunluğu kaybının önlenmesinde kilit rol oynuyor. (2)

Bu vitamin açısından zengin olan , lahana, brokoli, ıspanak, brüksel lahanası ve marul gibi yeşil sebzelerin düzenli tüketimi , K vitamini eksikliğini önlemeye yardımcı olur. İnek sütü de K vitamininin zengin bir kaynağıdır ve kemik mineral yoğunluğunun iyileştirilmesine yardımcı olur. (3)

Osteoporozun ana semptomu kemik yoğunluğunun azalmasıdır. Tipik olarak ellili yaşlardan sonra ortaya çıkar ve menopoz sonrası birçok kadında görülebilir. Kemikler, bireyin yaşı 20-30’a ulaştığında maksimum güç ve yoğunluk sağlarlar. Bu pik zamandan sonra, kemik oluşumu ve kemik mineral yoğunluğu azalmaya başlar.

Kan Pıhtılaşmasını Azaltır

K Vitamini, kalsiyumun vücutta taşınması yoluyla kanın pıhtılaşmasının düzenlenmesine yardımcı olur. Kan damarlarında yaralanma anında meydana gelen kan pıhtılaşması protrombinin birleştirilmesinde kilit bir rol oynar. (4)

Protein Z, hücre zarlarında mevcut olan fosfolipidlerle bir birleşmeyi teşvik etmek amacıyla trombin tarafından yapılan etkinin arttırılmasına yardımcı olur. Ayrıca miyelodisplastik sendromların tedavisinde de yardımcı olur.

Bu vitamin ayrıca dokularda ve periferik cisimlerde kan dolaşımını artırır. Osteoporoz ve Sarcopenia ayrıca K vitamini ve trombosit agregasyonu arasında bir bağlantı olduğunu gösterir. (5)

ilgili yazı: Kan Pıhtısı: Nedenleri, Belirtileri ve Doğal Tedavi Yöntemi

Kalp Sağlığını İyileştirir

K vitamini, güçlü bir arteriyel kalsifikasyon inhibitörüdür. Kalp duvarlarında kalsiyum birikmesini önler, kalp krizi ve felç riskini azaltır.

Polonya Uluslararası Bilim ve Sağlık Vakfı başkan ve bilimsel koordinatörü Dr. Katarzyna Maresz, “K2 vitamini alımının artması kalsiyum eksikliği kaynaklı sağlık risklerini azaltmanın bir yolu olabilir” demiştir. (6)

Aşırı Adet Akışını Azaltır

K vitamini eksikliği, fazla adet kanaması yaşanmasına neden olabilir. Bu nedenle, yeterli miktarda Vitamin K alımı önemlidir ve kan akışını azaltır.

ilgili yazı: Regl (Adet Kanaması): Vajinal Kanamalar Neden Olur? Doğal Tedaviler

K Vitamini Kanseri Önler

K vitamini takviyelerinin, kanser hastalarında Fan Xv, Dalian Tıp Üniversitesi, Dalian, Liaoning tarafından yayınlanan araştırmalara göre tümör büyümesini önlediği bilinmektedir. (7)

K Vitamini İç Kanamayı Önler

Karaciğerdeki kanama, zayıf besin emilimi, sarılık veya uzun süreli antibiyotik veya aspirin kullanımının verdiği zararların azaltılmasına yardımcı olur.

K vitamininin azalması nedeniyle gastrointestinal sistemle ilgili sorunlardan bazıları tıkanıklıklar, ladin, Crohn hastalığı ve kolit’dir. Bu sorunlar, Vitamin K eksikliğinden kaynaklanır.

Bilişsel Sağlığı Geliştirir

Yaşlanma Nörobiyolojisi dergisinde yayınlanan 2013 araştırmasına göre, Vitamin K beyin gelişimi ve bilişsel işlevlerin iyileştirilmesinde rol oynamaktadır. (8)

Ayrıca, Alzheimer hastalığını önlemeye de yardımcı olduğu bazı çalışmalarda görülmüştür.

K Vitamini Adet Ağrısını azaltır

Hormonların optimal şekilde çalışmasını sağlayarak adet döngüsünü düzenlemeye yardımcı olur ve ilgili adet ağrısını azaltır.

ilgili yazı: Adet Sancısı Neden Olur? Adet Sancısına Neler İyi Gelir?

Hamilelikte Bulantıyı Giderir

Kusma ve mide bulantısı şikayeti olan gebeler Vitamin K eksikliği yaşıyor olabilirler. Bu vitamin alımı yetmiş iki saatten kısa bir sürede rahatlama sağlar ve daha sonra yaşanacak problemleri önler veya hafifletir.

K Vitamini Bebeklerde Kanamayı Önler

Bu vitamin kanamayı önlemek için yeni doğan bebeklere enjekte edilir. Damla yoluyla K vitamininin oral alımı da astımlı çocuklar için yararlıdır.

Biliyer Obstrüksiyonu Önler

Oral antibiyotiklerle uzun süreli tedavi, biliyer obstrüksiyona, çölyak hastalığına, bölgesel enterit ve ülseratif kolite neden olabilir. Eğer K vitamini eksikliğiniz varsa bu sorunlar daha da kötüleşebilir.

Bağışıklık Sistemini Korur

K vitamini seviyelerini artırmak için hindistancevizi sütlü kefir, koko-biyotik, çiğ fermente edilmiş sebzeler, kefir, sıvı spirulina alımı Vitamin K bakımından çok faydalı olabilir.

Alınan takviyeler K vitamininin değerini arttırıp, sindirim ve bağışıklık sistemlerinin korunmasına yardımcı olacaktır.

Kan Şekerini Düzenler

Kan şekeri seviyelerinin düzenlenmesin ve Amerikan Diyabet Derneği’nin Diabetes Care dergisine göre diyabet geliştirme riskini azaltmada önemli bir rol oynadığı görülmüştür. (9)

Vitamin K takviyesinin, yaşlı erkeklerde diyabetin önlenmesinde kadınlara kıyasla daha etkili olduğuna inanılmaktadır.

Tavsiye Edilen Günlük K Vitamini Alım Miktarı

Önerilen günlük vitamin K alımı doğumdan yetişkinliğe değişir.

6 aya kadar: 2.0 mcg
7-12 ay: 2,5 mcg
1-3 yaş: 30 mcg
4-8 yaş: 55 mcg
9-13 yaş: 60 mcg
14-20 yıl: 75 mcg
20+ yıl: 120 mcg

Etiketler