Anemi kanda yeterli miktarda alyuvar (kırmızı kan hücresi) olmadığında ortaya çıkan bir hastalıktır. Bu hücreler, oksijeni organlara ulaştıran en önemli taşıyıcılardır. Eğer alyuvar hücrelerindeki hemoglobin miktarı yetersizse, vücut da yeterli oksijen alamaz. Aneminin bitkinlik gibi belirtileri, organlar yeterli oksijen alamadığı için ortaya çıkar.
Anemi Hastalığı Nedir?
- Bazı türleri kalıtsaldır ve bebeklerde doğum anından itibaren görülebilir.
- Özellikle doğurganlık çağındaki kadınların, adet dönemlerindeki kan kaybı ve gebelik süresince artan kan hacmi gereksinimi sebebiyle, demir eksikliği anemisine yakalanma olasılığı yüksektir.
- İlerleyen yaşlarda, yetersiz beslenme ve diğer sağlık sorunları sebebiyle aneminin görülme riski yüksektir.
- Aneminin pek çok türü vardır. Her birinin nedenleri ve tedavi biçimleri farklıdır. Hastalığın en yaygın türü olan demir eksikliği anemisi, beslenme biçiminde değişiklik yaparak ve demir takviyesiyle kolaylıkla tedavi edilebilir. Aneminin bazı türleri; örneğin, gebelikte gelişen anemi normal karşılanır. Ancak, bazı türleri ömür boyu sağlık sorunları yaşanmasına neden olabilir.
- Oksijen yokluğu, anemili insanların yorgun ve güçsüz hissetmelerine sebep olur. Aşırı veya uzun süreli anemi ile kandaki oksijen yokluğu kalbe, beyne ve vücuttaki diğer organlara zarar verebilir. Çok şiddetli anemi, ölüme bile sebebiyet verebilir.
- Aneminin üç ana sebebi vardır: Kan kaybı, kırmızı kan hücresi üretiminin olmaması veya kırmızı kan hücrelerinin yüksek oranlarda yıkımı. Bu sebepler; bir dizi hastalık, durum veya diğer faktöre bağlı olabilir.
- Anemi sık karşılaşılan bir durumdur. Tüm yaş gruplarında ve tüm ırk ve etnik gruplarda görülür. Kadınların ve kronik hastalıkları olan insanların anemi riski nispeten daha yüksektir.
- Aneminin en sık görülen semptomu bitkinliktir. (Yorgun veya güçsüz hissetmek) Diğer işaret ve semptomların arasında nefes darlığı, sersemlik, baş ağrısı, ellerde ve ayaklarda soğukluk, solgun cilt ve göğüs ağrısı bulunur. Hafif ve orta dereceli anemi, hafif semptomlara sebep olabildiği gibi hiçbir semptoma da sebep olmayabilir.
- Beslenmede değişiklikler yaparak, takviyeler alarak veya altta yatan durumu tedavi ederek, bazı anemi tiplerinin episodlarının tekrarlanması engellenebilir.
- Çoğunlukla, tedavi ve kontrol edilebilir. Bu duruma dair işaret ve semptomlar varsa derhal teşhis ve tedavi yollarına başvurulmalıdır. Doğru tedavi ile aneminin çoğu tipi, hafif ve kısa süreli olabilir.
Bu yazılarımız ilginizi çekebilir:
- Anemi (Kansızlık) ve Demir Eksikliği Belirtileri, Nedenleri ve Nasıl Tedavi Edilir?
- Demir Eksikliği ve Demir Açısından Zengin Doğal Besinler
- Demir Emilimini Engelleyen Yiyecekler Nelerdir?
- Prof. Dr. İbrahim Saraçoğlu’nu Demir Eksikliğinden Kaynaklanan Kansızlık için Bitkisel Tedavisi
Anemi Hastalığı Belirtileri
Son olarak, belirtilere sebep olacak kadar kötü ise belirtilerin azaltılması veya yok edilmesi kesinlikle önemlidir; ama sebebin bulunması önceliği de vardır. Aslında aneminin neden geliştiğini bulmadan, anemi ile ilişkili belirtileri gidermek mümkün olmayabilir.Hafif anemisi olan çoğu insan, anemi olduğunu bilmez çünkü hiçbir semptom yoktur. Bitkinliğin sık sık anemiden kaynaklandığı söylenir ama doktorlar ‘belirgin’ olmadıkça, anemi teşhisi konmaması konusunda eğitim almışlardır.
Aslında bitkinlik, aşırı derecede yaygın ve çok az anlaşılmış bir belirtidir ve çoğunlukla kan sayımları tamamen normal olan insanlarda görülür. Bitkinlik, hafif anemiye bağlı olduğunda bile, anemi çözümlendikten sonra belirtiler nadiren iyileşir. Ama bu genel kuralların istisnaları vardır. Örneğin, orta ile şiddetli anemide belirtiler o kadar yavaş gelişir ki tedavi edilene kadar anlaşılmazlar.
Internal Medicine arşivlerinde, anemi ile ilgili yakın tarihli bir incelemede kanserli, kalp krizi geçirmiş ve diyaliz gören insanların anemiyle ilişkili kesin belirtiler olmamasına rağmen anemileri tedavi edildiğinde (mesela kan nakli ile) kendilerini daha iyi hissettiklerine dikkat çekilmektedir.
Anemi Hastalığı Çeşitleri
- Kan kaybından kaynaklanan anemi
- Yetersiz ya da kusurlu kan hücresi üretiminden kaynaklanan anemi
- Kırmızı kan hücrelerinin tahribinden kaynaklanan anemi
Kan Kaybından Kaynaklanan Anemi
Bu türdeki kronik kanama genelde aşağıdaki durumlar neticesinde meydana gelir:
- Ülser, hemoroit, gastrit (mide iltihabı) gibi gastrointestinal (mide ve bağırsak sistemi) rahatsızlıkları ve kanser.
- Aspirin gibi steroid olmayan iltihap önleyici ilaçların (NSAID’ler) kullanımı.
- Kadınlarda adet görme ve doğum; özellikle adet kanaması şiddetliyse ya da çoklu gebelik söz konusuysa.
Yetersiz ya da Kusurlu Kan Hücresi Üretiminden Kaynaklanan Anemi
Bu nedenlerle alakalı durumlarda anemi aşağıdakileri kapsayabilir:
- Orak hücreli anemi
- Demir eksikliği anemisi
- Vitamin eksikliği
- Kemik iliği ve kök hücre sorunları
- Diğer sağlık sorunları
Demir eksikliği anemisi aşağıdaki sebeplerden kaynaklanabilir.
- Özellikle bebeklerin, çocukların, ergenlerin ve vejetaryenlerin, demirden yoksun beslenme biçimi
- Demir depoları tükenmiş olan gebe ve emziren annelerin metabolik ihtiyacı
- Adet görme
- Sık sık kan bağışlamak
- Dayanıklılık egzersizleri
- Crohn hastalığı gibi sindirim rahatsızlıkları veya mide ya da ince bağırsak kısımlarının cerrahi müdahaleyle alınması
- Bazı ilaçlar, bazı yiyecekler ve kafeinli içecekler
Vitamin eksikliği anemisi B-12 ve folik asit eksikliğinden kaynaklanabilir. Kırmızı kan hücresi üretimi için bu iki vitamine ihtiyaç vardır. Vitamin eksikliği anemisine yol açan vitamin eksikliği aşağıdaki sağlık sorunlarını kapsayabilir:
Megaloblastik anemi: B-12 ya da folik asit veya her ikisinin yetersizliği.
Pernisiyöz anemi: Crohn hastalığı, bağırsak parazitleri, mide ya da ince bağırsak kısımlarının cerrahi müdahaleyle alınması veya HIV virüsüyle enfekte olmak (AIDS hastalığı) gibi durumlardan kaynaklı B-12 vitamininin emiliminde bozukluk.
Beslenmeye bağlı vitamin eksikliği: Az yemek ya da et tüketmemek B-12 vitamini eksikliğine neden olabilirken; yetersiz ya da çok pişmiş sebze tüketimi de folik asit eksikliğine yol açabilir.